Poštanski rečnik

Paket je zatvorena pošiljka sa i bez označene vrednosti koja po pravilu sadrži robu i druge predmete, ali može sadrži i pisano saopštenje. Zbir dužine i obima paketa na najširem mestu poprečno može biti najviše 3000mm, s tim što najveća dimenzija ne može biti veća od 1500mm. Paket može da bude mase najviše 31,5 kilogram. Paketi mase preko 20 kilograma predaju se samo u određenim poštama ili poslovnim prostorijama korisnika po ugovorenim uslovima.

Paketska adresnica je obrazac koji se popunjava pri predaji paketa na prenos u unutrašnjem saobraćaju. Adresnica prati svaki paket i sadrži sve osnovne podatke o pošiljaocu i primaocu, kao i masu i tražene posebne usluge. Paket u međunarodnom saobraćaju prati Sprovodnica i carinska deklaracija.

Pečatni vosak je lako topljiv crveni vosak koji se koristi za zatvaranje (pečaćenje) pošiljaka sa označenom vrednošću.

Pečatnjak je naročito oblikovana metalna pločica sa drškom (ili na prstenu) na kojoj je ugraviran znak, slovo ili koji drugi simbol; služio za pečaćenje pisama i drugih dokumenata; preteča današnjeg poštanskog žiga.

Pismo je svako pisano saopštenje u zatvorenom omotu (kovertu), kao i svaka druga pošiljka koja, u pogledu mase i dimenzija, odgovara uslovima za pismo, ukoliko i ne sadrži pisano saopštenje.
Može biti mase najviše do 2 kg. Najmanje dimenzije pisma su 90mm x 140mm. Zbir dužine, širine i visine pisma može biti do 900mm, s tim što najveća od te tri dimenzije može biti do 600mm.
Ako je pismo u obliku valjka zbir dužine i dva prečnika može biti najviše do 1040mm, pri čemu najveća od tih dimenzija može biti do 900mm. Zbir dužine i dva prečnika ovakvog pisma ne može biti manji od 170mm, pri čemu dužina ne može biti manja od 100mm.
Prijem pisama vrši se na šalterima pošta, a ukoliko nema neku posebnu uslugu a ima nalepljenu marku dovoljne vrednosti može da se ubaci i u poštanski sandučić.

Pismonosne pošiljke su pošiljke koje podrazumevaju: korespondenciju, štampane stvari, robu i druge predmete. To su najčešće pismo, dopisnica, tiskovina, adresovana direktna pošta, elektronska pošta, sekogram.

Posebne poštanske usluge su usluge kojima pošiljalac zahteva poseban postupak vezan za prenos i uručenje pošiljke.

Posebni uslovi za obavljanje poštanskih usluga su uslovi poštanskog operatora usaglašeni sa zakonom i međunarodnim standardima i javno su objavljeni.

Post Express je kurirski servis „od vrata do vrata” koji korisnicima omogućava najbrži i najsigurniji prenos i uručenje pošiljaka u propisanim i garantovanim rokovima. Post Express pošiljke primaju se posredstvom kurira u određenom broju mesta na adresi koju korisnik odredi pri naručivanju usluge pozivom na brojeve: 011/3-607-607 i 0800/100-808.

Usluga najbržeg transfera novca, namenjena isključivo fizičkim licima. Uplata se vrši u bilo kojoj pošti, a na osnovu zahteva pošiljaoca novac se isplaćuje primaocu na šalteru bilo koje pošte ili na označenoj adresi na dostavnom području ovlašćene pošte. PosTneT uputnica omogućava trenutno raspolaganje novcem, odnosno primaocu se isplaćuje uputnički iznos neposredno nakon uplate pošiljaoca.

„Post-restant” je oznaka da se pošiljke ne dostavljaju primaocu na kućnu adresu, već da mu budu isporučene u pošti. Oznaka „Post-restant” mora biti naglašena u adresi na adresnoj strani. Ove pošiljke se čuvaju u odredišnoj pošti do 30 dana.

Postšped je usluga poštanske špedicije kojom se jednostavno i lako sprovodi carinski postupak pri izvozu i uvozu pošiljaka koje podležu carinskom nadzoru i deviznoj kontroli. Postšped ima ispostave u Beogradu, Novom Sadu i Nišu.

Pošiljalac je pravno ili fizičko lice koja šalje poštansku pošiljku i koja je nosilac svih prava i obaveza iz ugovora po pristupu, do propisnog uručenja poštanske pošiljke.

Pošiljka sa ličnim uručenjem primaocu je posebna usluga koja podrazumeva uručenje pošiljke isključivo primaocu.

Pošiljka sa plaćenim odgovorom je usluga namenjena pravnim licima koja šalju svoje kataloge, brošure, upitnike, ankete i drugi reklamni materijal na veliki broj različitih adresa očekujući povratne odgovore. Za korišćenje ove usluge pravno lice treba da otvori poštanski pregradak, u nekoj od isporučnih pošta, na koji će stizati plaćeni odgovori.

Pošiljka sa potvrđenim uručenjem je pošiljka za koju davalac poštanskih usluga izdaje pošiljaocu potvrdu o prijemu,a primaocu se uručuje uz potvrđenje prijema.

Pošiljka sa označenom vrednošću je vrednosno pismo, post express ili paket na kojima pošiljalac označava vrednost sadržaja.

Pošiljka sa povratnicom je pošiljka za koju pošiljalac, nakon njenog uručenja, dobije dokument (povratnicu) na kome se nalaze podaci o datumu uručenja i potpis primaoca.

Poštanska marka je poštanska vrednosnica; sredstvo plaćanja i naplate poštanske usluge.

Poštansku mrežu sačinjavaju jedinice poštanske mreže i resursi koje poštanski operator koristi u obavljanju poštanskih usluga.

Usluga koja omogućava pravnom ili fizičkom licu da pošalje novac primaocu (fizičkom licu) na bilo kojoj adresi u Srbiji.

Poštanske pošiljke su pismonosne pošiljke, paketi, uputnice i druge pošiljke, na kojima je označena adresa ili koje su na drugi način označene tako da se nesporno može utvrditi primalac.

Poštanske usluge su usluge koje obuhvataju prijem, prenos (prerada i prevoz) i uručenje poštanskih pošiljaka.

Poštanski adresni kod je niz cifara koje određuju najmanji, nedeljivi deo teritorije Republike Srbije za koji je poštanska pošiljka adresovana.

Poštanski broj je znak sastavljen od brojki, koji zamenjuje odnosno dopunjuje naziv jedinice poštanske mreže. Isti poštanski broj ne mogu imati dve ili više pošta. Poštanski broj je sastavni deo adrese. Poštanski broj je sastavljen od pet brojki i svaka ima određeno značenje, gledano s leva na desno.

Poštanski pregradak je određeni prostor u pošti preko koga se vrši isporuka pošiljaka za korisnike koji su se opredelili za takav način uručenja pošiljaka.

Poštanski sandučić je sandučić u koji korisnici mogu ubaciti neregistrovane pismonosne pošiljke kako bi ih davalac poštanskih usluga uručio primaocima.

Poštanski operator je domaće ili strano lice koje je neposredni davalac poštanskih usluga.

Poštanski žig je sredstvo rada svake pošte, čiji se oblik, veličina, način izrade i materijal, kao i podaci koje sadrži utvrđuju Tehničkim uslovima. Svaka pošta ima najmanje jedan žig, koji služi za žigosanje, odnosno označavanje pošiljaka, dokumenata uplata i isplata, kao i poštanskih i računskih isprava. Na žigu su ugravirani broj i naziv pošte, slovna oznaka, a u sredini žiga se nalaze numeričke oznake koje označavaju dan, mesec, godinu i čas upotrebe.
Žigovi mogu biti redovni, prigodni, mašinski, terminalni i drugi.

Poštarina je cena koju plaća korisnik za izvršenje poštanske usluge. Poštarina za prenos poštanske pošiljke ne uključuje poštarinu po vrednosti.

Potraživanje je postupak u kome korisnik poštanske usluge ili drugo ovlašćeno lice može da ostvari nadoknadu štete i druga potraživanja u skladu sa Zakonom.

Potvrda o prijemu pošiljke je obrazac koji se popunjava kada se predaju na prenos preporučene pošiljke, pošiljke sa potvrđenim uručenjem i vrednosna pisma. U potvrdi o prijemu pošiljke podaci moraju biti isti kao na pošiljci: o primaocu, otkupnom iznosu, vrednosti pošiljke, kao i posebne usluge koje pošiljalac želi za svoju pošiljku. Pošiljalac je u obavezi i da potpiše ovu potvrdu. Ona ostaje kod njega kao dokaz da je pošiljka predata na šalteru pošte i kao dokaz u slučaju reklamacije ili gubitka pošiljke.

Preporučena pošiljka je registrovana pismonosna pošiljka, bez označene vrednosti, za koju se pošiljaocu izdaje potvrda o prijemu pošiljke, a primaocu se uručuje uz potvrđenje prijema.
Preporučena pošiljka se evidentira u svim fazama obavljanja poštanskih usluga, pa je moguće njeno elektronsko praćenje putem sajta www.posta.rs ili informativnog servisa na broj 0700/100-300.

Prijem poštanskih pošiljaka je preuzimanje poštanskih pošiljaka od korisnika poštanskih usluga u pošti, na adresi pošiljaoca, putem poštanskih sandučića, zbirnih sandučića i sl.

Primalac je pravno ili fizičko lice na koje je poštanska pošiljka adresovana i kojem se pošiljka uručuje na osnovu naloga pošiljaoca.