Poštanski rečnik

Paket je zatvorena pošiljka sa označenom vrednošću koja po pravilu sadrži robu i druge predmete, ali može sadržavati i pisano saopštenje. Zbir dužine i obima paketa na najširem mestu poprečno može biti najviše tri metra, s tim što najveća dimenzija ne može biti veća od 1,5 metara. Paket može da bude težak najviše 31,5 kilograma. Paketi teži od 20 kilograma predaju se samo u određenim poštama ili poslovnim prostorijama korisnika po ugovorenim uslovima. Poštarina se obračunava prema masi paketa, označenoj vrednosti i udaljenosti odredišta. Za paket se mogu tražiti posebne usluge: otkupni paket – uručenje primaocu uz prethodnu naplatu otkupnog iznosa u korist pošiljaoca; paket sa povratnicom – primalac pismeno potvrđuje da je primio paket na obrascu "Povratnica" koji se vraća primaocu; izdvojeni paket – onaj čiji sadržaj zahteva posebnu pažnju u prenosu i ima nalepnicu "Lomljivo" i paket sa ličnim uručenjem – kada se traži uručenje isključivo primaocu i nosi oznaku "Lično". Pošiljalac, odnosno primalac paketa, možete koristiti i neki od dopunskih servisa: po zahtevu pošiljaoca – nadoslanje paketa na novu adresu, vraćanje paketa iz prijemne pošte pre otpreme, potraživanje paketa, prijem paketa sa reklamnom porukom, izdavanje naknadne potvrde o prijemu paketa, prijem paketa sa plaćenim odgovorom, prijem paketa u prostorijama korisnika, pakovanje i adresovanje paketa i popunjavanje obrazaca, dostava paketa (na području na kojem je dostava organizovana) i upućivanje paketa na "post-restant"; po zahtevu primaoca – čuvanje paketa u pošti do 30 dana, dostava paketa, dostavljanje paketa određenog dana, odnosno u određeno vreme, nadoslanje paketa na novu adresu, korišćenje poštanskog pregratka i dostava "post-restant" paketa.

Pečatni vosak je lako topljiv crveni vosak korišćen za zatvaranje (pečaćenje) poštanskih pismonosnih pošiljaka.

Pečatnjak je naročito oblikovana metalna pločica sa drškom (ili na prstenu) na kojoj je ugraviran kakav znak, slovo ili koji drugi simbol; služio za pečaćenje pisama i drugih dokumenata; preteča današnjeg poštanskog žiga.

Pismo je zatvorena pošiljka dobro zaštićene sadržine od eventualnih oštećenja u toku prenosa. Može biti teško najviše do dva kilograma. Najmanje dimenzije pisma su 14 x 9 centimetara. Zbir dužine, širine i visine pisma može biti do 90 centimetara, s tim što najveća od te tri dimenzije može biti do 60 centimetara. Pismo osim četvrtastog može biti i u obliku valjka. Tada dužina i dva prečnika mogu biti najviše do 100,4 centimetara, pri čemu najveća od tih dimenzija može biti do 90 centimetara. Zbir dužine i dva prečnika ovakvog pisma ne može biti manji od 17 centimetara, pri čemu dužina ne može biti manja od 10 centimetara. Prijem pisama vrši se na šalterima pošta, a ukoliko nema neku posebnu uslugu a ima nalepljenu marku dovoljne vrednosti može da se ubaci i u poštanski sandučić. Pismo može biti preporučeno, vrednosno, otkupno, sa povratnicom, avionsko, sudsko pismo i pismo po upravnom i prekršajnom postupku, kao i pismo sa ličnim uručenjem primaocu. Poštarina za pismo naplaćuje se prema masi, označenoj vrednosti i prema posebnim ili dopunskim uslugama.

Pismonosne pošiljke su pošiljke koje podrazumevaju: korespondenciju, štampane stvari, robu i druge predmete. To su najčešće pismo, dopisnica, sekogram i mali paket adresovan na određenog primatelja kojemu se pošiljka treba uručiti.

Post Express je kurirski servis "od vrata do vrata" koji korisnicima omogućava najbrži i najsigurniji prenos i uručenje pošiljaka u propisanim i garantovanim rokovima. Post Express pošiljke primaju se posredstvom kurira u 82 mesta na adresi koju korisnik odredi pri naručivanju usluge pozivom jedinstvenog pozivnog broja.

Posebne poštanske usluge su usluge kojima pošiljalac zahteva poseban postupak vezan za prenos i uručenje pošiljke.

Posebni uslovi za obavljanje poštanskih usluga su uslovi poštanskog operatora usaglašeni sa zakonom i međunarodnim standardima i javno su objavljeni.

"Post-restant" je oznaka da se pošiljke ne dostavljaju primaocu na kućnu adresu, već da mu budu isporučene u pošti. Oznaka "Post-restant" mora biti naglašena u adresi na adresnoj strani. Ove pošiljke se čuvaju u odredišnoj pošti do 30 dana.

Usluga najbržeg transfera novca, namenjena isključivo fizičkim licima. Uplata se vrši u PosTneT pošti, a na osnovu zahteva pošiljaoca novac se isplaćuje primaocu na šalteru bilo koje pošte ili na označenoj adresi na dostavnom području ovlašćene pošte. PosTneT uputnica Vam omogućava trenutno raspolaganje novcem, odnosno korisniku se isplaćuje uputnički iznos neposredno nakon uplate pošiljaoca.

Postšped je usluga poštanske špedicije kojom se jednostavno i lako sprovodi carinski postupak pri izvozu i uvozu pošiljaka koje podležu carinskom nadzoru i deviznoj kontroli. Postšped ima ispostave u Beogradu, Novom Sadu i Nišu.

Pošiljalac je pravno ili fizičko lice koja šalje poštansku pošiljku i koja je nosilac svih prava i obaveza iz ugovora, do propisnog uručenja poštanske pošiljke.

Pošiljka sa plaćenim odgovorom je usluga namenjena pravnim licima koja šalju svoje kataloge, brošure, upitnike, ankete i drugi reklamni materijal na veliki broj različitih adresa očekujući povratne odgovore. Za ovu uslugu treba da se otvori poštanski pregradak u nekoj od isporučnih pošta na koji će stizati plaćeni odgovori. Ovu pošiljku primalac može vratiti pošiljaocu bez plaćanja poštarine.

Pošiljka koja se uručuje lično primaocu je pošiljka koju davalac poštanskih usluga sme uručiti samo lično primaocu, zakonskom zastupniku i opunomoćenoj osobi.

Pošiljka s označenom vrednošću je vrednosno pismo, EMS pošiljka ili paket na kojima pošiljalac označava vrednost sadržaja, a za čiji se gubitak, oštećenje ili umanjenje sadržaja isplaćuje naknada do visine označene vrednosti.

Pošiljka sa potvrđenim uručenjem je registrovano pismo u unutrašnjem poštanskom saobraćaju, bez označene vrednosti, za koju se pošiljaocu izdaje potvrda o prijemu, a primaocu se uručuje uz potvrđenje prijema. Ova pošiljka evidentira se samo u fazi prijema i fazi uručenja.

Pošiljka s povratnicom je pošiljka za koju pošiljalac, nakon njenog uručenja, dobije dokument (povratnicu) na kome se nalaze podaci o vremenu uručenja i potpis primaoca.

Poštanska marka je poštanska vrednosnica; sredstvo plaćanja i naplate poštanske usluge.

Poštanski broj je znak sastavljen od brojki, koji zamenjuje odnosno dopunjuje naziv jedinice poštanske mreže. Isti poštanski broj ne mogu imati dve ili više pošta. Poštanski broj je sastavni deo adrese. Poštanski broj je sastavljen od pet brojki i svaka ima određeno značenje, gledano s leva na desno.

Poštanski pregradak je zaključan boks u pošti koji se iznajmljuje sklapanjem ugovora. Korisnik dobija ključ od pregratka i sam vodi računa o pražnjenju. Svaki poštanski pregradak ima svoj broj.

Poštanski žig je sredstvo rada svake pošte, čiji se oblik, veličina, način izrade i materijal, kao i podaci koje sadrži utvrđuju Tehničkim uslovima. Svaka pošta ima najmanje jedan žig, koji služi za žigosanje, odnosno označavanje pošiljaka, dokumenata uplata i isplata, kao i poštanskih i računskih isprava. Na žigu su ugravirani broj i naziv pošte, oznaka radnog mesta, a u sredini su pokretne brojke koje označavaju datum, čas, mesec i godinu upotrebe. Ove brojke se podešavaju uz pomoć igle sa zavrtnjem. Radnik koji je zadužen za žig dužan je da ga uredno održava. Žigovi mogu biti redovni, prigodni, mašinski, terminalni i drugi.

Usluga koja omogućava pravnom ili fizičkom licu da pošalje novac primaocu (fizičkom licu) na bilo kojoj adresi u Srbiji.

Poštanske pošiljke su pismonosne pošiljke i uputnice, u klasičnoj ili elektronskoj formi, kao i paketi na kojima je označena adresa ili koje su na drugi način označene tako da se nesporno može utvrditi primalac.

Poštanske usluge su usluge koje obuhvataju prijem, sortiranje, prenos i uručenje poštanskih pošiljaka.

Poštanski sandučić je sandučić u koji korisnici mogu ubaciti obične pismonosne pošiljke kako bi ih davalac poštanskih usluga otpremio primaocima.

Poštanski operator je domaće ili strano lice koje je neposredni davalac poštanskih usluga.

Poštanska kancelarija je poslovni prostor u kome javni operator obavlja poštanske usluge.

Poštansku mrežu sačinjavaju jedinice poštanske mreže i resursi koje poštanski operator koristi u obavljanju poštanskih usluga.

Poštarina je cena koju plaća korisnik za izvršenje poštanske usluge.

Potraživanje je postupak u kome korisnik poštanske usluge ili drugo ovlašćeno lice želi da ostvari nadoknadu štete i druga potraživanja iz ugovora o vršenju poštanskih usluga. On mora pošti da podnese pisanu formu zahteva i dokaz na kome se zasniva njegova potraga. Mora se istaći i visina štete. Ako se utvrdi odgovornost Pošte, korisniku se isplaćuje najviše do iznosa označene vrednosti ili otkupnine, kao i vrednost poštarine za prenos i potraživanje pošiljke, za vrednosne i otkupne pošiljke; ako su neke druge pošiljke sa posebnom uslugom izgubljene onda petostruki iznos poštarine za prenos i poštarina za potraživanje; ako je oštećen sadržaj pošiljke onda iznos procenjenog oštećenja i ako je reč o gubitku uputnice, ili njenoj pogrešnoj isplati, ceo uputnički iznos i plaćena poštarina.

Potvrda o prijemu pošiljke je obrazac koji se popunjava kada se predaju na prenos preporučena ili vrednosna pisma. U njoj se navode svi podaci o primaocu pošiljke, o njenoj vrednosti, a zaokružuju se posebne usluge koje pošiljalac želi za svoju pošiljku. Pošiljalac je u obavezi i da potpiše ovu potvrdu. Ona ostaje kod njega kao dokaz da je pošiljka predata na šalteru pošte i kao važan dokaz u slučaju reklamacije ili gubitka pošiljke.

Preporučene pošiljke su registrovane pošiljke za koje korisnik usluge može da dobije, na svoj zahtev, dokaz o uručenju.

Prijemni list sa sprovodnicom je obrazac koji se popunjava pri predaji paketa na prenos u unutrašnjem saobraćaju. Sprovodnica prati svaki paket i sadrži sve osnovne podatke o pošiljaocu i primaocu, kao i masu i tražene posebne usluge. Paket u međunarodnom saobraćaju prati Sprovodnica i carinska deklaracija.

Prijem poštanskih pošiljaka je preuzimanje poštanskih pošiljaka od korisnika poštanskih usluga u pošti, na adresi pošiljaoca, putem poštanskih sandučića, zbirnih sandučića i sl.

Prijava za obavljanje poštanskih usluga je prijava koju pravno lice podnosi radi obavljanja poštanskih usluga koje nisu univerzalne poštanske usluge.

Primalac je pravno ili fizičko lice na koju je poštanska pošiljka adresovana i kojem se pošiljka uručuje na osnovu naloga pošiljaoca.